Zamek Książ

Zamek Książ w Wałbrzychu to miejsce wyjątkowe. Trzeci co do wielkości zamek w Polsce i jeden z największych w Europie w sposób szczególny stanowi przykład bogatego dziedzictwa kulturowego Ziemi Wałbrzyskiej - części Dolnego Śląska, regionu Polski o zawiłej historii, bogatym dorobku materialnym i intelektualnym, pełnym wspaniałych widoków i tajemniczości.

Dzisiejszy Zamek znacznie różni się od tego, jaki był w dawnych wiekach. W średniowieczu funkcjonował jako typowy zamek rycerski, pełniący ważną rolę w systemie zamków obronnych wzdłuż granicy księstw piastowskich. Pierwotna warownia obronna, wzniesiona
pod koniec XIII w. przez piastowskiego księcia Bolka I zwanego Surowym, z czasem stała się rezydencją książęcą. Zamek, nazywany „Kluczem do Śląska”, miał wówczas duże znaczenie strategiczne, gdyż zabezpieczał drogi handlowe ze Śląska do Czech.

Od końca XIV wieku historia Książa była bardzo burzliwa i dramatyczna - ziemie na których leżał zmieniały królów, często zmieniali się zarządcy zamku, padał on ofiarą wojen, grabieżczych napadów i pożarów, był celem walk żądnych majątku panów. Nowa karta w historii Książa otworzyła się w 1509 roku, kiedy to zamek i dobra książańskie kupił Conrad I von Hoberg. Po otrzymaniu Zamku na własność
w 1605 Hochbergowie utrzymali go w posiadaniu przez kolejne trzy wieki, stając się jednym z najbardziej wpływowych i najbogatszych rodów pruskich. XIX w. przyniósł im tytuł książęcy. Dzięki małżeństwu Jana Henryka VI z Anną Anhalt –Pless ród wszedł w posiadanie rozległych dóbr Księstwa Pszczyńskiego na Górnym Śląsku. Od tej pory właściciele Książa tytułują się książętami Hochberg von Pless.

Staraniem nowych właścicieli z ufortyfikowanego zamku rycerskiego zmieniał się w coraz bogatszą rezydencję pałacową, z czasem przekształconą w budzącą ogólny podziw siedzibę najwyższej arystokracji.

W swojej przedwojennej historii Książ przeżył dwie wielkie przebudowy. Pierwsza tzw. barokowa przypadła na początek XVIII w. Wtedy powstały monumentalna wschodnia fasada z głównym wejściem, wspaniała Sala Maksymiliana i ciąg salonów barokowych, a także budynek bramny, w którym znajdowała się biblioteka. W 1797 r. na wzgórzu po drugiej stronie wąwozu wzniesiono romantyczną ruinę tzw. Stary Książ – uznaną wówczas atrakcję turystyczną. Druga rozbudowa Zamku przypada na lata 1909-1923. Zamek powiększono wówczas o skrzydło północne i zachodnie, do którego dobudowano dwie wieże. Niesprzyjające dla Zamku okoliczności polityczne oraz problemy osobiste Hochbergów nie pozwoliły na dokończenie przebudowy i przyczyniły się do krachu finansowego rodziny. Hochbergowie musieli opuścić Książ, ich dobra przeszły pod zarząd komisaryczny, a w r. 1941 uległy konfiskacie na rzecz Rzeszy Niemieckiej.

Podczas II wojny światowej w wyniku adaptacji Zamku na kwaterę wojenną przez paramilitarną Organizację Todt jego część została
w drastyczny sposób zniszczona. Wyposażenie wywieziono. Pod Zamkiem przez więźniów z obozu koncentracyjnego Gross-Rosen drążone były ogromne tunele - część budowanego w Górach Sowich kompleksu Riese (Olbrzym). Ich przeznaczenie do dziś owiane jest mgłą tajemnicy. Przypuszcza się, że miały tu powstać fabryki broni, a sam Książ przygotowywano na jedną z kwater Führera. Podziemia zostały częściowo zamaskowane przez hitlerowców w ostatnich miesiącach wojny. W latach powojennych Zamek nadal ulegał dewastacji. Dopiero w latach 50-tych Książ został zabezpieczony, a w latach 70-tych rozpoczęto pierwsze prace remontowe, obecnie zamek należy do Gminy Wałbrzych.

 Jedną z barwniejszych postaci w historii zamku była ostatnia Pani na Zamku Książ - Księżna Daisy – słynąca z wielkiej urody Angielka, która w wieku 18 lat została żoną Jana Henryka XV. Była ona miłośniczką pięknej biżuterii, kwiatów, zajmowała się działalnością charytatywną Księżna przyciągała do zamku najznakomitszych przedstawicieli ówczesnej arystokracji. Często kojarzona jest z niezwykłym, uznanym za najdłuższy na świecie, naszyjnikiem z pereł - liczącym prawie 7 metrów. Legenda podaje, że z tymi perłami związana jest klątwa jaka dotknęła Księżną. Mimo, że była kobietą piękną, zamożną i wpływową nie była do końca szczęśliwa.
Po rozwodzie i późniejszej konfiskacie majątku w Książu przez władze hitlerowskie schorowana Daisy mieszkała jeszcze krótko w zamku,
a następnie przewieziona została do willi zamkowej w Wałbrzychu, gdzie zmarła 29.06.1943 r. Być może Daisy kazała pochować się
w owych perłach, a pewne jest, że miejsce jej pochówku do dziś pozostaje owiane tajemnicą.

Zamek Książ, majestatyczna budowla, wywiera niezapomniane wrażenie swoją monumentalnością, zróżnicowaną architekturą
i położeniem.

Dziś Książ nadal skrywa wspomnienia o ludziach, wydarzeniach, miejscach, zapisane w trwałych obiektach, w przekazach pisanych
i ikonograficznych, ale też w opowieściach i legendach. Jak w ciągu setek lat, tak i dziś goście zamku ulegają jego magii, wielowiekowej historii wielkich czynów i dramatów, romantycznych i krwawych zdarzeń, legend i tajemnic Książa…

 

 

Godziny otwarcia

 https://www.ksiaz.walbrzych.pl/turystyka

Cennik

 

 https://www.ksiaz.walbrzych.pl/turystyka

Powrót do listy
Zamek Książ
ul. Piastów Śląskich 1, 58-306 Wałbrzych
tel.: (74) 66 43 834
e-mail: info@ksiaz.walbrzych.pl
www: www.ksiaz.walbrzych.pl